Stal szlachetna, nazywana również chirurgiczną, to ostatnio bardzo popularne tworzywo. Powstaje z niej nie tylko biżuteria, ale także naczynia kuchenne czy narzędzia medyczne. Jeżeli zastanawiasz się, czy stal szlachetna rdzewieje, koniecznie przeczytaj nasz artykuł.

Czy stal szlachetna rdzewieje? To zależy od jej rodzaju i składu

Na samym początku warto dowiedzieć się, czym tak naprawdę jest stal szlachetna. Określa się w ten sposób stop metalu używany m.in. w przemyśle jubilerskim, spożywczym i medycznym. Wyróżnia się aż cztery serie stali: 200, 300, 400 i 500. Najczęściej wykorzystuje się serię 300, a dokładnie 304 i 316L. Pierwsza ma w składzie dużą ilość żelaza, niklu i chromu oraz niewielki dodatek manganu, krzemu i węgla. Druga natomiast jest wzbogacona o takie pierwiastki, jak molibden, siarka, fosfor, azot i miedź.

Stal szlachetna jest wyjątkowo odporna na korozję, ale nie jest całkowicie niezniszczalna. Wiele zależy od rodzaju i składu stali, warunków, w jakich jest użytkowana oraz sposobu jej pielęgnacji. Dlatego odpowiedź na pytanie „czy stal szlachetna rdzewieje?” brzmi: tak, ale tylko w specyficznych i niesprzyjających warunkach. Przy odpowiedniej konserwacji i użytkowaniu ryzyko rdzewienia jest minimalne. Zmniejsza się też, jeśli wybierzesz klasę 304, a najlepiej 316L.

Kiedy stal szlachetna może rdzewieć?

Wiesz już, że stal szlachetna, zwana także nierdzewną, to materiał trwały i odporny na zniszczenia. Zdarza się jednak, że jest wręcz odwrotnie. Poniżej przedstawiamy przypadki, w których stal może ulegać korozji.

Uszkodzenia mechaniczne powierzchni

Głębokie rysy, pęknięcia czy inne mechaniczne uszkodzenia mogą naruszyć tzw. warstwę pasywną. Tworzy ją chrom, który chroni metal przed działaniem wilgoci i tlenu. Uszkodzenie tej warstwy, np. poprzez czyszczenie powierzchni stali drucianymi szczotkami, odsłania wewnętrzną część stali, która staje się wówczas bardziej podatna na działanie wilgoci i tlenu. To prosta droga do powstania rdzy.

Do czyszczenia powierzchni ze stali szlachetnej używaj miękkiej szmatki lub gąbki.

Kontakt z substancjami chemicznymi

Kontakt stali szlachetnej z agresywnymi substancjami chemicznymi może uszkodzić jej warstwę ochronną i prowadzić do korozji wżerowej, czyli głębokich uszkodzeń struktury metalu. Długotrwałe narażanie stali na działanie silnych detergentów, ale także kwasów, zasad czy soli skutkuje powstawaniem plam i odbarwień, a w efekcie nieodwracalnym osłabieniem materiału. Wówczas traci on swoją trwałość i staje się podatny na rdzewienie.

Niewłaściwa pielęgnacja

Niewłaściwa pielęgnacja stali szlachetnej również może prowadzić do uszkodzenia jej warstwy ochronnej i zwiększenia podatności na korozję. Jednym z najczęstszych błędów jest użycie silnych środków czyszczących, które zawierają chlor, wybielacze lub inne żrące substancje chemiczne. Powierzchnię stali może naruszyć także wilgotne środowisko oraz tłuste zabrudzenia. Osadzanie się wilgoci czy zanieczyszczeń szczególnie w trudno dostępnych miejscach prowadzi do uszkodzenia warstwy pasywnej.

Gwałtowna różnica temperatur

Stal szlachetna, wykorzystywana np. do produkcji urządzeń kuchennych, nie powinna być narażona na wysoką różnicę temperatur. Nagłe schłodzenie rozgrzanej stali poprzez zalanie naczynia zimną wodą może sprawić, że na jego powierzchni pojawią się mikropęknięcia. Prowadzą one do osłabienia warstwy pasywnej i w dalszej perspektywie do zwiększenia ryzyka wystąpienia korozji.

Mikropęknięcia na stalowej patelni mogą w konsekwencji prowadzić do powstania rdzy.

Niewłaściwy rodzaj stali

Nie każda stal szlachetna jest tak samo odporna na rdzewienie. Serie 200, 400 i 500 wykazują mniejszą trwałość na korozję niż stal z serii 300, głównie ta oznaczona jako 304 i 316L.

Seria 200 ma zmniejszoną zawartość niklu, który zastąpiono manganem i krzemem. Jej produkcja jest tańsza, jednak kosztem odporności na powstawanie rdzy.

Seria 400 charakteryzuje się niską zawartością lub całkowitym brakiem niklu. Oznacza to, że jest bardziej podatna na korozję, szczególnie w wilgotnym środowisku.

Seria 500 to stal o bardzo wysokiej twardości dzięki dużej ilości węgla. Nie jest jednak odpowiednia do użytku w warunkach wilgotnych lub zasolonych, w których występuje wysokie ryzyko korozji.

Stal 304 ma w składzie chrom i nikiel, który zwiększa odporność na większość czynników korozyjnych. Stal z oznaczeniem 316L jest jeszcze trwalsza za sprawą molibdenu, dlatego tak chętnie wykorzystuje się ją w różnych gałęziach przemysłu.

Stal szlachetna może rdzewieć w wyniku niewłaściwego użytkowania. Nie mniej ważna jest także sama seria. Aby zminimalizować ryzyko korozji, warto zadbać o odpowiednie traktowanie metalu oraz wybór bardziej odpornych rodzajów stali, takich jak 304 i 316L.